منگنز(Manganese)
منگنز(Manganese) یک ماده معدنی است که برای بدن ضروری است و در بسیاری از غذاها وجود دارد و میتوان بعنوان مکمل نیز آن را دریافت کرد. این ماده معدنی بعنوان کو فاکتور بسیاری از آنزیمها نقش دارد. این آنزیم ها در ساخت آمینواسیدها، کلسترول و متابولیسم و حمل اکسیژن و شکل دهی استخوان ها و سیستم ایمنی بدن نقش دارد. علاوه بر این، این ماده معدنی به همراه ویتامین K در لخته شدن خون نقش دارد.
منگنز در روده کوچک جذب میشود. پس از جذب؛ مقداری از آن بصورت آزاد در بدن می‌ماند. ولی بقیه آن با آلبومین خون و پلاسما ترکیب میشود. این ماده توسط کبد و سایر بافت ها جذب مبشود. ولی مکانیسم عملکردی آن هنوز درست کشف نشده است.
بدن انسان دارای ۱۰ تا ۲۰ میلیگرم منگنز است که ۲۵ تا ۴۰ درصد آن در استخوان ها قرار دارد. کبد، پانکراس، کلیه ها و مغز دارای منگنز هستند. بدن با کنترل مداوم میزان این ماده را در بافت ها ثابت نگه میدارد. بیش از ۹۰ درصد منگنز جذب شده از طریق صفرا وارد مدفوع میشود و مقدار کمی از آن مجدداً جذب میشود. و مقدار بسیار کمی از آن نیز از طریق ادرار دفع میشود.
مقدار منگنز در خون به‌صورت معمول بررسی نمیشود . مقدار آن باید بین ۴ تا ۱۵ میکروگرم در هر لیتر خون باشد.
در صورت کمبود شدید منگنز میزان آن در ادرار نیز کاهش میابد.
مقدار پیشنهادی مصرف منگنز
| سن | مرد | زن | بارداری | شیردهی |
|---|---|---|---|---|
| از تولد تا ۶ ماهگی | ۰.۰۰۳ میلیگرم | ۰.۰۰۳ میلیگرم | ||
| ۷تا ۱۲ ماهگی | ۰.۶ میلیگرم | ۰.۶ میلیگرم | ||
| ۱تا ۳ سالگی | ۱.۲ میلیگرم | ۱.۲ میلیگرم | ||
| ۴تا ۸ سالگی | ۱.۵ میلیگرم | ۱.۵ میلیگرم | ||
| ۹تا ۱۳ سالگی | ۱.۹ میلیگرم | ۱.۶ میلیگرم | ||
| ۱۴تا ۱۸ سالگی | ۲.۲ میلیگرم | ۱.۶ میلیگرم | ۲ میلیگرم | ۲.۶ میلیگرم |
| ۱۹تا ۵۰ سالگی | ۲.۳ میلیگرم | ۱.۸ میلیگرم | ۲ میلیگرم | ۲.۶ میلیگرم |
| بالای ۵۱ سال | ۲.۳ میلیگرم | ۱.۸ میلیگرم |
کمبود منگنز
بسیار کم پیش میاید که فردی دچار کمبود منگنز شود؛ ولی در صورت کمبود میتواند باعث عوارضی مانند موارد زیر شود: پوکی استخوان و کم رشدی در کودکان شود، خارش پوستی، از دست رفتن رنگ موها، کاهش کلسترول سرم خون، افزایش فعالیت آلکالین فسفات در مردان، تغییر خلق و افزایش درد پیش از قاعدگی در زنان. کمبود آن حتی ممکن است متابولیسم چربی و کربوهیدرات را تغییر دهد و باعث مقاومت غیر عادی گلوکوز میشود.
منابع غذایی دارای منگنز
میتوان آن را در غلات کامل و حبوبات، لوبیا، مغزها و سبزیجات با برگ سبز و چای یافت.
مزایای منگنز
۱-بهبود سلامت استخوان ها در ترکیب با سایر مواد غذایی
۲-آنتی اکسیدان قوی برای کاهش خطر بیماری ها
۳-کمک به کاهش تورم، خصوصاً همراه با گلوکوزامین و کندراتین
۴-نقش داشتن در تنظیم قند خون
۵-کاهش احتمال ایجاد تشنج
۶-نقش در متابولیسم مواد غذایی
۷-کاهش علائم درد های قبل از قاعدگی همراه با کلسیم
۸-محافظت از مغز در برابر رادیکال های آزاد و بهبود عملکرد مغز
۹-کمک به سلامت تیروئید
۱۰-کمک به بهبود زخم ها در کمک به تولید کلاژن
منابع
۱- https://ods.od.nih.gov/factsheets/Manganese-HealthProfessional/
