استروئیدهای آنابولیک و عوارض زیانبار آنها
این مقاله عوارض استروئیدها را با جزئیات بررسی میکند و بیان میکند چگونه بر روی بخش های مختلف بدن اثر میگذارد. آیا در فکر مصرف استروئید هستید؟ اول این مقاله را بخوانید.
واژه استروئید معمولاً به دسته ای از داروها گفته میشود که برای درمان برخی از بیماری ها استفاده میشود. استروئیدها در مقاصد پزشکی مانند حفظ خصوصیات جنسیتی در مردان پس از جراحی خارج کردن بیضه ها در اثر سرطان بیضه و همچنین در پسران نوجوان که کمبود ترشح غده هیپوفیز دارند و برای پس از جراحی و سرطان برای جلوگیری از دست رفتن عضلات. این داروها برای مشکلات تولیدمثل، تنظیم متابولیسم و عملکرد سیستم ایمنی نیز کاربرد دارد. همچنین برای افزایش توده عضلانی، توده استخوان، تورم و سیار موارد پزشکی نیز استفاده میشود.
استروئیدهای آنابولیک(AAS)
“آنابولیک به این معنا است که از چیزی استفاده کنید که باعث ساخت بافت میشود. واژه آنابولیسم در اینجا به معنای افزایش بافت خالص در عضلات است”
استروئیدهای آنابولیک یا کامل آن استروئیدهای آنابولیک آندروژن داروهای آزمایشگاهی هستند که مشابه هورمون تستوسترون عمل میکنند. تستوسترون در بدن از کلسترول ساخته میشود و مانند سایر استروئیدها، تستوسترون بر روی بافت ها اثر دارد.
تستوسترون وارد سلول میشود و به گیرنده هایی متصل میشود و وارد هسته سلول میشود و سنتز پروتئین را فعال میکند. سنتز پروتئین نیز باعث ترمیم و رشد بافت میشود. اگر بتوانیم سنتز پروتئین را افزایش دهیم بازیابی بدن سریعتر میشود و ریکاوری سریعتری از بیماری و آسیب خواهیم داشت.
در موارد درمانی معمولاً از یک استروئید به تنهایی استفاده میشود و میزان دوز مصرفی نیز به اندازه مقداری است که در بدن تولید میشود. هنگامی که در ورزش از آنها استفاده میشود، این مقدار معمولاً ۱۰ تا ۱۰۰ برابر مقدار دوز پزشکی است. بسیاری از مصرف کننده های استروئید، خصوصاً افراد تازه کار میزان دوز مصرفی را از فروشنده ها یا دوستان خود میپرسند. البته بسیاری از استروئیدها که بازار سیاه یافت میشود دارای کیفیت پائینی هستند و ماده مؤثر آنها از مقدار گفته شده پائین تر است. برخی از آنها حتی فقط آب مقطر هستند یا دارای روغن بادام هستند.
عوارض جانبی استفاده از استروئیدها
عوارض جانبی که استروئیدها بر روی بدن دارد زیاد هستند و عوارض جدی از جمله سرطان دارد اما بسیاری از ورزشکاران به عوارض جانبی آن اهمیتی نمیدهند.
در عکس نیز اثر آن را بر هر بخش بدن مشخص کرده ایم.
مغز:
پژوهش ها ارتباط میان تستوسترون بالا و رفتار خشن را شناسایی کرده اند. افرادی که از دوز بالا استفاده میکنند دچار سندرم های روانی و اضطراب بالا میشوند.اثرات دیگری که ظاهر میشود مشکلات خواب، احساس خشنودی، سطح بالای پارانویا، سطوح مختلفی از افسردگی، و در برخی از افراد تغییرات خلقی شدید و همچنین تغییر در شخصیت است. تعداد زیادی از استفاده کنندگان به استروئیدها وابسته میشوند که باعث اعتیاد میشود.
چهره:
استفاده از استروئید باعث احتباس زیاد آب میشود که باعث میشود صورتشان گرد شود و گونه های تپلی داشته باشند. در زنان باعث رشد موهای صورت میشود. بوی بد دهان و بم شدن صدا نیز در زنان اثرات دیگر استروئید هستند. استروئید بر روی پوست صورت نیز اثر دارد و باعث ایجاد آکنه میشود.
چشم ها:
مصرف طولانی مدت استروئید میتواند به چشم ها آسیب بزند و باعث عفونت چشم، آب مروارید یا گلوکوم شود.
موها:
طاسی الگوی مردانه در مردان و زنانی که در دوزهای بالای تستوسترون را به دهیدروتستوسترون یا DHT تبدیل میکند و باعث ریزش فولیکول میشود. در نهایت ادامه مصرف استروئید باعث میشود فولیکول ها بمیرند و باعث طاسی کامل شود.
قلب:
این بخشی است که بیشتر از همه باعث نگرانی مصرف کننده های استروئید است اما باز هم به آن اهمیت نمیدهند تا زمانی که مشکل قلبی و عروقی پیدا کنند. مصرف استروئید باعث بیماری قلبی میشود و سطح کلسترول خون را افزایش میدهد و باعث رسوب کلسترول در رگها میشود و باعث سکته میشود. علاوه بر این کلسترول خوب(HDL) خون را کاهش میدهد و کلسترول بد را افزایش میدهد. فشار خون و لخته خونی در رگ ها نیز افزایش یافته و باعث سکته قلبی میشود.
معده:
مشکل معمول معده با مصرف استروئید احساس نفخ ، تهوع و استفراغ خونی در اثر زخم شدن معده است که اسید معده افزایش میابد و مخاط معده کاهش پیدا میکند.
کلیه‌ها:
کلیه ها در دفع مواد زائد از خون نقش مهمی دارند و میزان نمک و آب بدن را کنترل میکنند. نقش مهم دیگر کلیه ها تنظیم فشار خون است. فشار خون بالا به رگهای خونی که سیستم فیلتر کلیه ها را انجام میدهد آسیب میزند. مشکلات کلیه بیشتر در اثر استروئیدهای خوراکی ایجاد میشوند زیرا عوامل لخته کننده خود افزایش می‌یابد. با مصرف استروئیدهای خوراکی کلیه ها باید بیشتر فعالیت کنند و خون بیشتری را فیلتر کنند. استفاده کنندگان از استروئید، مصرف پروتئین بیشتری نیز دارند و گاهی در مصرف پروتئین زیاده روی میکنند که ممکن است باعث ایجاد سنگ کلیه شود. سنگ کلیه میر ادرار را بسته و ایجاد مشکل میکند . فشار خون بالا نیز به کلیه ها آسیب میزند زیرا رگ های باریک را گشاد میکند و فیلتر شدن خون را کمتر میکند.
کبد:
کبد بزرگترین عضو بدن است که در فیلتر مواد سمی بدن از خون نقش دارد و برخی مواد غذایی مانند ویتامین ها و مواد معدنی را ذخیره میکند. علاوه بر این میزان مواد شیمیایی مانند پروتئین، کلسترول و قند را بر عهده دارد. کبد در تولید صفرا و هضم غذا نیز نقش دارد. استروئید باعث آسیب برگشت ناپذیر و سرطان به کبد میشود. استروئیدهای خوراکی به کبد فشار می آورند و توانایی دفع مواد زائد کبد را کاهش میدهند. برخی از استروئیدهای زیرزمینی دارای انواع باکتری و ویروس نیز هستند که عملکرد کبد را به هم میریزند. هپاتیت که باعث زردی پوست و چشم میشود میتواند در اثر عملکرد غیرعادی کبد بدلیل عدم توانایی فیلتراسیون در کبد ایجاد شود.
سینه:
بزرگ شدن سینه(جینکوماستی) در اثر مصرف استروئید یکی از عوارض معمول در اثر استفاده طولانی مدت یا دوزهای بالای استروئید است که شکل سینه و بافت سینه را تغییر میدهد و در سینه غددی ایجاد میکند که فقط با جراحی میتوان آنها را برداشت. در زنانی که از استروئید استفاده میکنند سینه ها آب شده و کوچک میشوند.
استخوان ها:
مصرف استروئید در نوجوانان و پسرها در اوایل بیست سالگی که صفحات رشدان باز است باعث رشد غیر عادی استخوان و کوتاه ماندن قد و بسته شدن زود هنگام صفحات رشد میشود. از موارد دیگر عوارض استروئیدها میتوان درد استخوانی را نام برد.
عضلات و تاندون ها:
مصرف استروئید میتواند باعث ایجاد احساس قدرت در فرد شود و باعث شود وزنه سنگینتراز توانایی بدن را بردارد که باعث پارگی عضله شود. عضله میتواند سریعتر از توان تاندون ها قوی شود و احتمال پارگی تاندون نیز افزایش میابد.
پوست:
مصرف استروئید بر روی منافذ پوست تأثیر میگذارد و باعث خشکی بافت پوست میشود. مشکلات پوستی دیگر مانند نقاط قرمز، چربی پوست و آکنه بر روی صورت و پشت شود. ترکهای پوستی نیز در اثر رشد سریع عضلات و یا نازک شدن پوست ممکن است ایجاد شود. زردی پوست در اثر مشکلات کبدی نیز در بالا به آن اشاره شد.
مشکل سیستم ایمنی بدن:
با مصرف استروئید مشکلاتی برای سیستم ایمنی ایجاد میشود.
ادم:
به معنی احتباس آب و تجمع مایعات که با تورم پاشنه پا و انگشتان همراه است.
غده پروستات:
غده پروستات در زیر مثانه قرار دارد و نقش آن تولید مایع پروستات که یکی از مواد تشکیل دهنده منی است و باعث فعالیت اسپرم میشود. استروئید باعث افزایش سایز غده پروستات و تورم آن میشود و جلوی مجرای ادرار را میگیرد. علاوه بر این میتواند میزان اسپرم را نیز کاهش دهد.
مسمومیت خون:
بسیاری از افرادی که استروئید استفاده میکنند ممکن است بدون استریل کردن پوست تزریق انجام دهند که این کار ممکن است باعث مسمومیت خونی شود و احتمال عفونت زیاد شود. محل تزریق نیز ممکن است متورم شود و نیاز به رسیدگی پزشکی پیدا کند.
ناتوانی جنسی:
مصرف استروئید باعث میشود که تولید تستوسترون طبیعی کاهش یابد. با مصرف تستوسترون غده هیپوفیز فرمان عدم تولید میدهد و پس از قطع مصرف فرمان تولید مجدد میدهد. مصرف طولانی مدت با دوز بالا میتواند تولید طبیعی تستوسترون را متوقف کند و موجب ناتوانی شود.
زنان و مصرف استروئید:
امروزه بسیاری از زنان برای افزایش عملکرد ورزشی و سایز عضلانی و افزایش قدرت از استروئیدهای آنابولیک استفاده میکنند اما عوارض بیشتری برای زنان وجود دارد. بسیاری از این عوارض استروئیدها در مردان نیز وجود دارد اما مازاد آن در زنان عبارت‌اند از رشد موهای صورت، الگوی طاسی مردانه، بم شدن صدا، کاهش سایز سینه، ناباروری. اثرات دیگر عبارت‌اند از به هم خوردن عادت ماهیانه، ناباروری و احتمال بزرگ شدن کلیتوریس.
منابع
- Drugs in Sport. Second edition. David R Mottram.
- Principles and Practice of Resistance Training. M. H. Stone. M Stone. W A Sands
