چیتوسان
ماده چیتوسان (Chitosan) از چیتین که نوعی ترکیب فیبری است که در اسکلت خارجی حشرات و پوسته حیوانات خاص دریایی مانند میگو و خرچنگ و صدف ها بدست می‌آید. این ماده از یک واکنش آنزیمی تولید می‌شود.
از آن برای توسعه بسته بندی مواد غذایی نیز استفاده می‌شود و بصورت ژل برای پوشاندن زخم ها نیز مورد استفاده است.
بیشتر تولید آن از پوسته صدف و خرچنگ است.
چیتوسان چگونه عمل میکند؟
از آن بعنوان یک بلوک کننده چربی نام برده می‌شود.
گفته می‌شود که پس از مصرف در معده تبدیل به ژل می‌شود و این ژل در روده جلوی چربی و کلسترول را می‌گیرد.
نظریه دیگری وجود دارید که بیان میکند برای کاهش وزن این ماده در بدن کلسترول را از بین می‌برد.
بر روی مکمل های آن نیز نوشته شده است که قبل از غذا مصرف شود.
کاربرد چیتوسان چیست؟
بسیاری از افراد برای کاهش وزن از آن استفاده می‌کنند. در حقیقت این مکمل به‌عنوان یک بلوکه کننده چربی یا به دام اندازنده چربی فروخته می‌شود. ادعا شده است که مصرف این مکمل باعث می‌شود میزان جذب چربی غذا در دستگاه گوارش کاهش یابد. البته FDA که سازمان غذا و دارو است این ادعا را رد کرده است و می‌گوید هیچ سند علمی برای تایید این ادعا وجود ندارد. پژوهش های معتبر نیز اعلام کرده اند که افراد دارای اضافه وزن با مصرف چیتوسان تغییر مشخصی در وزن خود نشان نداده اند.
محققین دیگری بر روی اثر چیتوسان بر روی سطح کلسترول پژوهش انجام داده‌اند و در برخی پژوهش‌ها مشخص شد می‌تواند کلسترول کلی بدن و کلسترول بد یا همان LDL را کاهش دهد. اما در پژوهش های دیگر به نتیجه مشابهی دست نیافتند.
پژوهش های اولیه نشان داده است که انواع مختلف چیتوسان می‌تواند در موارد زیر کمک کننده باشد:
- بیماری کرون
- پوسیدگی دندان
- کم خونی ناشی از دیالیز در افرادی که مشکل کلیوی دارند
- پریودونتیت(تورم لثه)
- افرادی که جراحی پلاستیک پیوند پوست داشته اند.
البته هنوز پژوهش های بیشتری در این زمینه نیاز است.
مزایای مکمل چیتوسان
مکمل چیتوسان ممکن است برای کاهش وزن و کلسترول مفید باشد اما هنوز نیاز به پژوهش بیشتری در خصوص آن است.
دوز مصرفی
سازمان غذا و دارو اروپا دوز مصرفی آن را ۳ گرم اعلام کرده است اما هنوز دوز مصرفی رسمی مشخصی از سوی FDA برای چیتوسان اعلام نشده است.
پژوهش ها نشان می‌دهند که مصرف این مکمل در افراد بالغ امن و بی خطر است و دوز مصرفی آن از از ۰.۳۴ گرم تا ۳.۴ گرم در روز است.
آیا می‌توان چیتوسان را بصورت طبیعی دریافت نمود؟
خیر. چیتوسان در غذا یافت نمی‌شود بلکه از پوسته حیوانات دریایی استخراج می‌گردد.
خطر و ریسک و عوارض جانبی مصرف چیتوسان
بنظر می‌رسد مصرف مکمل چیتوسان در کوتاه مدت بی خطر و امن است.
عوارض جانبی که ممکن است مشاهده شوند عبارت است از:
- یبوست
- نفخ
- تهوع
- دل درد
اگر شما به صدف حساسیت دارید نباید از این مکمل استفاده نمایید.
تداخل دارویی
چیتوسان ممکن است با رقیق کننده های خون تداخل داشته باشد.
اگر از وارفارین استفاده میکنید حتما قبل از مصرف با پزشک خود مشورت نمایید.
علاوه بر این ممکن است با داروهای ضد ویروس نیز تداخل داشته باشد.
اگر از داروهای دیابت استفاده میکنید مشورت با پزشک را فراموش نکنید.
چیتوسان جلوی جذب ویتامین های محلول در چربی مانند ویتامین آ، ویتامین دی؛ ویتامین ای و جذب منیزیم را می‌گیرد.
بنابراین هیچگاه بدون مشورت با پزشک خود این مکمل را مصرف نکنید.
منابع
- https://www.webmd.com/vitamins-and-supplements/chitosan-uses-and-risks
- https://www.healthline.com/nutrition/chitosan-supplements
