مدیتیشن
مدیتیشن یک تمرین کهن است که سابقه آن به هزاران سال پیش بازمی‌گردد. بدون توجه به قدمت آن باید گفت که به دلیل مزایای آن برای سلامت مغز و سلامت کلی بدن، در سطح جهان معمول است. با کمک تکّنولوژی مدرن پژوهشگران به بررسی اینکه چگونه و چرا مدیتیشن به افراد کمک می‌کند پرداخته‌اند.
مدیتیشن چیست؟
یک تمرین است که شامل تمرکز یا پاک‌سازی ذهن با استفاده از ترکیب تکنیک‌های ذهنی و بدنی است.
بسته به نوع مدیتیشنی که انتخاب می‌کنید می‌توانید برای ریلکس شدن، کاهش اضطراب و استرس و موارد دیگر مدیتیشن انجام دهید. برخی از افراد برای بهبود سلامتی کلی خود آن را انجام می‌دهند؛ مثلاً برای کمک به ترک فرآورده‌های تنباکو.
تمرین مدیتیشن قدمتی چندهزارساله دارد و در نقاط مختلف جهان به روش‌های مختلف انجام می‌شود. اما بررسی‌های علمی بر روی آن فقط چندین دهه است که شروع شده است. بسیاری از این دستاوردهای علمی فقط با تکنولوژی مدرن قابل‌شناسایی هستند.
از نظر یک بیننده شاید مدیتیشن فقط تنفس و بیان برخی کلمات و اصوات باشد که مکرر انجام می‌شود. تکنولوژی مدرن مانند الکتروانسفالوگرافی (EEG) و اسکن FMRI نشان داده است که اثر مثبت بر مغز و سلامت ذهن دارد.
آیا مدیتیشن یک فعالیت مذهبی است؟
هم آری و هم خیر. پایه مدیتیشن به فلسفه کهن و ادیان می‌رسد؛ اما برای انجام مدیتیشن نیازی نیست حتماً فرد مذهبی باشید.
برخی از روش‌های مذهبی و غیرمذهبی مدیتیشن را به‌عنوان‌مثال در ادامه بیان کرده‌ایم:
بودیسم
چندین نوع مدیتیشن از بودیسم آمده‌اند (که هم مذهبی و هم فلسفی هستند) مدیتیشن تراوادان (Theravadan) در جنوب شرقی آسیا معمول است خصوصاً در هند و تایلند. مدیتیشن بودایی زن (Zen) مربوط به چین است. البته در ژاپن نیز مدیتیشن بودایی زن وجود دارد. بوداییان تبت مدیتیشن تانترا که مربوط به تبت قدیم است را دارند.
مسیحیت
تفکر، زمانی که بر سؤال، ایده و مفاهیم مذهبی یا الهی تمرکز می‌کنید یک عمل رایج در مسیحیت است. دعاکردن معمولاً در رده مدیتیشن قرار می‌گیرد مخصوصاً اگر با تمرکز انجام شود.
هدایت
یک روش مدیتیشن غیرمذهبی است تکنیک معمول آن مشاوره و درمان گروهی است.
اوشو
این نوع از مدیتیشن بنام مدیتیشن داینامیک یا پویا نیز شناخته می‌شود و از هند آمده است و ریشه آن هندوئیسم است. تمرینات تنفس بسیار در آن مهم هستند.
صوفیگری
در این تفکر مدیتیشن بسیار معمول است.
تائویسم
مانند بودایی‌ها ترکیبی از فلسفه و مذهب است. زادگاه آن چین است و از نوشته‌های تائو شناخته شده است.
ماورایی
این نوع از مدیتیشن از هند آمده است که دارای مانتراهای مختلف است که کلمات و عباراتی است که با تمرکز بر آن، آنها را با صدای بلند و در ذهن تکرار می‌کنند.
یوگا
نوعی از مدیتیشن و تمرین بدنی است که از هند آمده است. می‌توان آن را مذهبی و غیرمذهبی دانست.
چگونه مدیتیشن کنید؟
تنها یک روش درست برای مدیتیشن وجود ندارد. زیرا به روش‌های گوناگون می‌توان آن را انجام داد. متخصصین تمرینات مدیتیشن گوناگون را بررسی کرده‌اند و دیده‌اند که فرایندهای متنوعی در طول مدیتیشن‌های مختلف ایجاد می‌شود که عبارت‌اند از:
مدیتیشن متمرکز بر بدن
گاهی آن را اسکن‌کردن خود می‌نامند. انجام آن شامل تمرکز بر احساسات جسمی است که می‌توانید از طریق بدن درک کنید.
تفکر
این روش معمولاً شامل تمرکز بر یک سؤال یا یک تضاد است بدون آنکه ذهن شما به سراغ چیزهای دیگر برود.
مدیتیشن مبتنی بر احساسات
این نوع از مدیتیشن شما را به تفکر بر روی یک احساس خاص متمرکز می‌کند. مثلاً تمرکز بر اینکه چگونه با دیگران خوب باشید و یا چیزی که شما را در زندگی خوشحال می‌کند.
مدیتیشن مانترا
تکرار بلند یا در ذهن برخی از واژه‌ها و عبارات و یا صداها پایه این مدیتیشن است.
مدیتیشن با حرکت
در این مدیتیشن تمرکز بر تنفس است. حبس نفس یا اجرای برخی از حرکات. یا پیاده‌روی با تمرکز بر آنچه در اطراف خود می‌بینید.
مدیتیشن مایندفولنس یا خودآگاهی
این نوع درباره آگاه بودن نسبت به اتفاقات زمان حال است بجای آنکه به گذشته و آینده فکر کنید. دیدگاه‌های مشابهی با مدیتیشن تمرکز بر بدن دارد. به این شکل که از احساساتی که با بدن دریافت می‌کنید برای آگاهی از جهان پیرامون استفاده کنید.
مدیتیشن مبتنی بر تصویر
تمرکز بر آنچه می‌بینید چه با چشم و چه در ذهن با تصویر ذهنی.
مدیتیشن دقیقاً چه کاری انجام می‌دهد؟
به‌صورت کلی افرادی که مدیتیشن انجام می‌دهند مزایای زیر را خواهند دید:
- کاهش نشانه‌های اضطراب، افسردگی یا مشکلات استرس پس از حادثه
- بهبود توانایی فکرکردن و تمرکز و حل مسئله
- توانایی بهتر برای تطبیق و حل مشکلات احساسی
باتوجه‌به اینکه سلامت ذهن اثر زیادی بر سلامت بدن دارد، این مزایا باعث بهبود سلامت کلی و خواب بهتر می‌شود و فشارخون متعادل می‌شود و عملکرد قلب بهبود میابد و… .
به چه دلیل مدیتیشن عمل می‌کند؟
با تشکر از تکنولوژی مدرن پژوهشگران توانسته‌اند اثر مدیتیشن بر مغز را ببینند. البته برای درک برخی از این تغییرات باید با ساختار مغز آشنا باشید.
در مغز شما میلیاردها سلول عصبی وجود دارد که از طریق سیگنال‌های الکتریکی و شیمیایی باهم ارتباط برقرار می‌کنند. هرکدام از این سلول‌ها با هزاران سلول دیگر در ارتباط هستند و شبکه عصبی بزرگی در مغز را تشکیل می‌دهند. این شبکه‌ها در هر قسمت مغز فعالیت خاصی بر عهده دارند.
پژوهش‌های مختلف نشان داده‌اند که افرادی که به‌صورت مرتب این کار را انجام می‌دهند در ساختار مغزشان تغییراتی ایجاد می‌شود. این تغییرات معمولاً در قسمت‌های فشرده و بزرگ‌تر مغز ایجاد می‌شود. در این قسمت‌ها ارتباطات سلول‌های عصبی بیشتر و قوی‌تر است.
مناطق تحت‌تأثیر معمولاً مسئول مدیریت و کنترل احساسات (بینایی، شنوایی و غیره است)، توانایی تفکر و تمرکز، و توانایی یا برای پردازش احساسات است. به این معنی که مغز افرادی که مرتب مدیتیشن انجام می‌دهند سالم‌تر است و کمتر دچار مشکلات عملکردی ناشی از ذهن می‌شود. علاوه بر این توانایی بیشتری برای مواجهه با احساسات منفی مانند ترس، عصبانیت و حرص دارند.
چگونه مدیتیشن روزانه انجام دهم؟
با اینکه روش‌های مختلفی برای مدیتیشن وجود دارد که می‌توانید از بین آنها انتخاب کنید. شاید بخواهید بهترین روش که برای شما مناسب است را انتخاب کنید. خوشبختانه راه‌هایی برای محدودکردن این انتخاب‌ها وجود دارد.
تحقیق
پژوهش در مورد روش‌های مختلف آن اولین قدم برای انتخاب آن است. می‌توانید کتاب‌های مختلف و مقالات مختلف در مورد آنها را بخوانید.
با مشاور خود صحبت کنید
پزشک و مشاور شما می‌تواند در این زمینه کمک زیادی به شما بکند.
راهنمایی بخواهید
می‌توانید از افرادی که در اطراف خود می‌شناسید یا فروم‌های آنلاین در این زمینه‌ها سؤال کنید. امروزه اپلیکیشن‌های مختلفی نیز در این موارد وجود دارند.
ببینید چه دوست دارید
برخی از افراد صبح آن انجام می‌دهند و برخی شب. هر زمان فکر می‌کنید برای شما بهتر است آن را انجام دهید.
زمان بگذارید
زمان مشخصی از روز را برای انجام آن کنار بگذارید و در برنامه روزانه خود وارد کنید. مدیتیشن مرتب کلید رسیدن به مزایای آن است.
اطراف خود را مناسب کنید
مدیتیشن در جایی که ساکت، آرام و مناسب است بهتر انجام می‌شود. برخی از مدیتیشن‌ها نیاز به نشستن دارند و برخی دیگر درازکشیدن. برخی نیاز به قدم‌زدن دارند پس می‌توانید آنها را در یک پارک آرام که دوست دارید، انجام دهید.
از کمک خواستن نترسید
اگر به‌سادگی نمی‌توانید مدیتیشن انجام دهید شما تنها نیستید. منابع مختلف را بررسی کنید. راهنمایی بخواهید. افراد زیادی هستند که آماده کمک‌کردن به شما برای انجام آن هستند. شاید حتی کلاسی در نزدیکی خود پیدا کنید.
منبع
https://my.clevelandclinic.org/health/articles/17906-meditation
