گلوتامین
گلوتامین یک آمینواسید است که به‌صورت طبیعی در بدن یافت می‌شود.بیش از ۶۱% عضلات اسکلتی بدن را تشکیل می‌دهد و شامل ۱۹% نیتروژن است و اولین ناقل نیتروژن به درون سلول‌های ماهیچه است.
این مکمل معمولاً برای بهبود سریع‌تر پس از جراحی، آسیب‌ها، سوختگی‌ها، پیوند استخوان، بیماری ایدز، مشکلات ناشی از رادیوتراپی و سرطان، در رژیم غذایی بیماران قرار می‌گیرد. البته در مواردی آن را به‌صورت تزریقی به بیمار می‌دهند.
گلوتامین معمولاً به‌صورت کپسول یا پودر است.تولید آن نیز معمولاً با استفاده از باکتری‌هایی است که گلوتامین تولید می‌کنند.
گلوتامین در بدنسازی
در زمان ورزش سنگین میزان آن در بدن کاهش میابد که باعث کاهش قدرت و استقامت و ترمیم بدن می‌شود و حدود ۶ روز زمان میرد تا مقدار آن به سطح عادی برسد. گلوتامین نقشی اساسی در متابولیسم پروتئین، حجم گرفتن سلول و آنتی کاتابولیسم دارد. خاصیت ضد کاتابولیسم آن در زمان چربی سوزی جلوی شکسته شدن پروتئین عضلات و از دست دادن عضله را می‌گیرد.
مصرف آن در بدنسازی ۱۰ تا ۱۵ گرم به‌صورت روزانه در ۲ تا ۳ وعده ۵ گرمی است.
نکته: بهتر است که هم‌زمان با کراتین استفاده نشود زیرا جذب آن به‌شدت کاهش میابد.
روش کار گلوتامین به چه شکل است؟
گلوتامین بیشترین آمینواسید آزاد در بدن است. آمینواسیدها بلوک‌های سازنده پروتئین هستند. گلوتامین در ماهیچه‌ها ساخته می‌شود و توسط گردش خون در سراسر بدن پخش می‌شود. این آمینواسید می‌تواند به فعالیت سیستم ایمنی بدن و سایر فرآیندهای ضروری بدن خصوصاً در زمان استرس کمک می‌کند. علاوه بر این مسئول رساندن سوخت (نیتروژن و کربن) به سلول‌های مختلف بدن است. علاوه بر این گلوتامین برای ساخت مواد شیمیایی دیگر مانند آمینواسیدهای دیگر و گلوکوز نقش دارد.
پس از جراحی یا آسیب‌های جدی بدن به نیتروژن نیاز دارد تا زخم‌ها را ترمیم کند و عملکرد اعضای بدن را بهبود بخشد که گلوتامین در این امر نقش اساسی دارد.
اگر بدن بیشتر از گلوتامینی که عضلات می‌سازند استفاده داشته باشد ممکن است عضلات از دست بروند تا این کمبود جبران شود. این مسئله معمولاً در افراد دارای بیماری ایدز مشاهده می‌شود که مصرف این مکمل می‌تواند این کمبود را جبران کند.
بعضی از انواع شیمی‌درمانی نیز می‌توانند میزان گلوتامین بدن را کاهش دهند و استفاده از این مکمل می‌تواند به بدن کمک کند.
کاربردها و اثربخشی گلوتامین
سوختگی: مصرف آن می‌تواند احتمال میزان مرگ و عفونت در افرادی که سوختگی شدید دارند را کاهش دهد.
بیماری‌های شدید: بسیاری از تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف گلوتامین می‌تواند جلوی خروج باکتری‌ها از روده‌ها به داخل بدن را می‌گیرد و نمی‌گذارد فرد دچار بیماری شود.
کاهش وزن ناخواسته ناشی از بیماری ایدز: مصرف خوراکی این مکمل می‌تواند جذب مواد غذایی در بدن افراد مبتلابه ایدز را افزایش دهد و میزان کاهش وزن را کم می‌کند. بهترین اثر با مصرف روزانه ۴۰ گرم می‌توان بدست آورد.
بهبود پس از جراحی: استفاده از گلوتامین به‌صورت تزریقی در مواد غذایی تزریقی به بیماران پس از جراحی خصوصاً جراحی‌های داخل شکم می‌تواند سرعت بهبود را افزایش دهد. علاوه بر این میزان احتمال عفونت را نیز در این افراد کاهش می‌دهد. در بعضی از افراد نیز پس از جراحی پیوند مغز استخوان، ترمیم سریع‌تر انجام می‌شود.
عوارض جانبی و امنیت مصرف گلوتامین
در حالت خوراکی : تا ۴۰ گرم در روز مصرف آن کاملاً بدون خطر است. در دوزهای بالاتر ممکن است فرد دچار سرگیجه، سوزش قلب و شکم‌درد شود. بعضی از افراد از حالت خوراکی آن و حسی که در دهان دارد بدشان می‌آید.
در حالت تزریقی: برای افراد بالغ تا مقدار ۶۰۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن کاملاً امن است.
توجه ویژه:
کودکان: مصرف خوراکی آن برای کودکان تا ۰.۷ گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن و ۴۰۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم به‌صورت تزریقی برای آن‌ها به‌صورت روزانه کاملاً امن است.
بارداری و شیردهی: در مورد مصرف این مکمل در زمان بارداری و شیردهی تحقیقی انجام‌نشده است.
پیوند مغز استخوان: در افرادی که پیوند مغز استخوان انجام داده‌اند تزریق گلوتامین می‌تواند باعث ایجاد زخم‌های دهانی و مرگ شود درحالی‌که مصرف خوراکی آن می‌تواند برای بهبود این افراد مفید باشد.
سیروز: افرادی که بیماری سیروز دارند نباید به‌هیچ‌عنوان از گلوتامین استفاده کنند.
بیماری‌های شدید کبد: مصرف گلوتامین می‌تواند این مشکلات را افزایش دهد.
مشکل مغزی و دیوانگی: در افرادی که دارای دیوانگی هستند می‌تواند تغییر رفتاری ایجاد کند و نباید استفاده شود.
حساسیت به مونوسدیم گلوتامات(MSG): اگر به مونوسدیم گلوتامات حساسیت دارید ممکن است به گلوتامین نیز حساسیت داشته باشید زیرا که بدن گلوتامین را به گلوتامات تبدیل می‌کند.
تشنج: احتمال دارد در بعضی از افراد که مشکل صرع دارند باعث ایجاد تشنج شود و لذا باید از مصرف آن صرف‌نظر کرد.
تداخل دارویی و احتیاط
تداخل گلوتامین با لاکتولوز
لاکتولوز به کاهش آمونیاک در بدن کمک می‌کند. گلوتامین در بدن به آمونیاک تبدیل می‌شود . مصرف گلوتامین می‌تواند اثر لاکتولوز را کاهش دهد.
داروهای شیمی‌درمانی
ممکن است گلوتامین باعث کاهش اثر برخی از داروهای شیمی‌درمانی شود.
داروهای ضد تشنج
داروهای ضد تشنج باعث تغییرات شیمیایی در مغز می‌شوند با اثرات شیمیایی گلوتامین در مغز ممکن است اثر این داروها کاهش یابد پس نباید با داروهایی مانند فنوباربیتال(phenobarbital)، پریمیدون(primidone)، والپروئیک اسید یا میسولین(Mysoline)، دپاکن(depakene)، گاباپنتین(gabapentin)، کاربامازپین(carbamazepine)، فنیتوئین(phenytoin) و غیره.
دوز مصرفی
افراد بالغ
به‌صورت خوراکی:
برای سوختگی: ۰.۳۵ تا ۰.۵ گرم به ازای وزن بدن در هرروز و یا ۴.۳ گرم در هر چهار ساعت
برای آسیب‌های شدید(تروما): گلوتامین به‌صورت مایع به‌اندازه ۰.۲ تا ۰.۶ گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در هرروز و یا ۲۰ گرم در روز برای حداقل ۵ روز.
برای کاهش وزن ناشی از بیماری ایدز: ۱۴ تا ۴۰ گرم در روز، به همراه مواد غذایی.
به‌صورت تزریقی:
برای سوختگی: ۰.۵۷ گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در هرروز برای ۳۰ روز.
برای آسیب‌های شدید(تروما): ۰.۳ تا ۰.۵ گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن یا ۱۸ تا ۲۱ گرم به‌صورت روزانه.
برای بهبود پس از جراحی: ۰.۵۷ گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن برای پیوند مغز استخوان. همچنین ۲۰ گرم در هرروز یا ۰.۳ تا ۰.۴ گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در زمان جراحی.
کودکان
به‌صورت خوراکی:
برای آسیب‌های شدید(تروما): ۰.۳ گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن به‌صورت روزانه
